Lwowskie Orlątko

olej, tektura, 33 x 27 cm; sygn. p. d.: Wojciech Kossak / 1929; na odwrocie stempel warszawskiego składu materiałów malarskich Juliana Burofa Obrona Lwowa podjęta przez młodocianych mieszkańców tego miasta - tzw. Orlęta Lwowskie - w tracie wojny polskoukraińskiej i polsko-bolszewickiej toczących się w latach 1918-1920 żywo tkwił w pamięci tak w okresie międzywojennym jak i obecnie. W walkach z nawałą Ukraińców i bolszewików brało udział 1421 dzieci i młodzieży, z których najmłodszy uczestnik miał 9 lat. Wojciech Kossak wielokrotnie podejmował temat bohaterskiej obrony Lwowa tworząc swoistą ikonę dziecka z bronią wypatrującego wroga. Najwcześniejsze realizacje pochodzą z początku lat dwudziestych. W zmienionych kompozycjach wracał do tematu "Orląt Lwowskich": "Orlęta - obrona cmentarza" (1926), "Młody obrońca" (1933) - por. K. Olszański, "Wojciech Kossak", Ossolineum 1982, il. 189 n.